Maurten – ukryta przewaga czy chwyt marketingowy?

Zawsze, kiedy zawodnik osiąga wybitne wyniki w sporcie, reszta sportowego środowiska rozpoczyna szeroko zakrojone poszukiwania czynnika, który zadecydował o sukcesie. Zawodnik rozkładany jest na czynniki pierwsze. Prześwietleniu podlega wszystko, od historii treningowej, przez wyniki badań, po sztab współpracujący z zawodnikiem i stosowane strategie żywieniowe, suplementacyjne, regeneracyjne. Generalnie wszystko, co jest dostępne.

Jednym z głośniejszych osiągnieć w sporcie ostatnich lat jest złamanie bariery 2h w maratonie. Co prawda nie jest to oficjalny rekord świata, ale w głowach publiki i sportowców granica została pokonana. Przy okazji projektu Breaking2, kenijski biegacz, aktualny rekordzista Świata, Eliud Kipchoge korzystał z nowoczesnej formuły napojów szwedzkiego startup’u – Maurten.

Skandynawski startup opracował swoje produkty wykorzystując nową technologię hydrożelową. Poza rekordzistą Świata, zwycięzcy największych maratonów na Świecie (Berlin, Nowy Jork, Tokio, Boston i Londyn) w ostatnich latach również korzystali z odżywek węglowodanowych tej firmy. Od razu pojawia się pytanie, czy doczekaliśmy się wielkiej rewolucji w żywieniu zawodników podczas zawodów? Sprawdźmy.

Mechanizm działania hydrożeli

Mechanizm hydrożeli polega na tym, że napoje węglowodanowe zawierające alginian sodu i pektynę tworzą wrażliwy na pH hydrożel, który „zamyka w kapsułę” spożyte węglowodany w momencie kontaktu napoju z kwaśnym środowiskiem żołądka. Następnie trafia on do jelita cienkiego, gdzie hydrożel rozprasza się i uwalnia węglowodany do wchłonięcia zgodnie ze wzrostem pH w jelicie.

Dowody na istnienie tych mechanizmów opublikowano, po pierwsze, dzięki obrazowaniu rezonansem magnetycznym żołądka uczestników po spożyciu napoju węglowodanowego zawierającego alginian sodu i pektynę, wykazując, że w żołądku powstał widoczny żel. Po drugie, zaobserwowano, że tempo opróżniania żołądka u osób spożywających napój węglowodanowy w stanie spoczynku jest zwiększone po dodaniu alginianu sodu i pektyny.

Sugeruje to, że węglowodany zamknięte w hydrożelu wpływają na receptory kontrolujące tempo opróżniania żołądka. Jednak wyniki dotychczasowych badań są niejednoznaczne. Pomimo, iż często mówi się o pozytywnym wpływie suplementacji odżywkami węglowodanowymi zawierającymi alginian sodu oraz pektynę na redukowanie problemów żołądkowo-jelitowych to wyniki metaanaliz nie potwierdzają tej tezy (King i in., 2020; Sutehall i in., 2022).

Czy hydrożele działają lepiej?

Metaanaliza badań oceniająca wpływ dodatku alginianu sodu oraz pektyny do napojów węglowodanowych spożywanych podczas wysiłku wykazała brak pozytywnego wpływu ww kombinacji węglowodanowej na wydolność zawodników w porównaniu do kontrolnego napoju węglowodanowego o tej samej kaloryczności (Sutehall i in., 2022). Warto jednak zwrócić uwagę, że w trakcie dotychczasowych badań intensywność podejmowanego przez badanych wysiłku była bardzo zróżnicowana. Od wysiłków o niskiej intensywności (<60% VO2max), przez umiarkowaną, do wysokiej (>80% VO2max). Co więcej sugeruje się, że dodatek alginianu sodu oraz pektyny do suplementów węglowodanowych (np. napój lub żel węglowodanowy) przyjmowanych podczas wysiłku może zmniejszać ryzyko występowania problemów żołądkowo-jelitowych, kiedy intensywność wysiłku jest wysoka.

W realiach sportów wytrzymałościowych intensywność wysiłku charakterystyczna dla warunków startowych jest różna, w zależności od dyscypliny i dystansu. Najlepsi maratończycy pokonują dystans 42,2 km przy intensywności 75-85% VO2max (Joyner & Coyle, 2008). Jednocześnie wraz z wydłużaniem dystansu, intensywność wysiłku ulega obniżeniu.

Biorąc pod uwagę niewielką ilość badań, w których wysiłek charakteryzował się wysoką intensywnością nie można wyciągać wniosków co do skuteczności suplementacji suplementami węglowodanowymi z alginianem sodu oraz pektyną podczas intensywnego wysiłku. Można podejrzewać, że w przypadku startów, które rozgrywane są przy wysokiej intensywności wysiłku, stosowanie hydrożeli może przynosić pewne benefity, które nie są zauważalne kiedy intensywność jest niższa.

Czynniki ograniczające wykorzystanie węglowodanów w trakcie wysiłku

W zależności od długości wysiłku powinieneś spożywać 0-90g węglowodanów w każdej godzinie wysiłku (A. Jeukendrup, 2014), chociaż pojawiła się praca, w której zawodnicy z powodzeniem spożywali większe ilości (Urdampilleta i in., 2020). W przypadku podaży >60g węglowodanów na godzinę wykorzystuj różne formy węglowodanów tj. glukozę lub polimery glukozy oraz fruktozę. Wynika to z wykorzystywania różnych transporterów jelitowych przez różne cukry. Glukoza oraz polimery glukozy wykorzystują zależy od sodu transporter glukozy typu 1 (SGLT-1), który wysyca się przy ok. 60g/h. Z kolei fruktoza wykorzystuje transporter GLUT-5, którego wydajność wynosi ok. 30g/h. Maksymalne wykorzystanie obu transporterów jelitowych sprawia, że minimalizujesz ryzyko wystąpienia problemów żołądkowo jelitowych. To właśnie transport cukrów przez ścianę jelita uznaje się dzisiaj za czynnik ograniczający wykorzystanie węglowodanów podczas ćwiczeń (A. E. Jeukendrup & Jentjens, 2000).

Można więc zadać sobie pytanie, czy nowa formuła odżywki węglowodanowej, wykorzystująca alginian sodu oraz pektynę wpływa na transport jelitowy? Nie. Z dotychczasowych badań wiemy, że omawiana formuła przyspiesza tempo opróżniania żołądka, a więc węglowodany szybciej trafiają do jelita. Czy to powoduje, że osiągniesz lepsze wyniki? Niekoniecznie. Dopóki nowa formuła węglowodanowa nie poprawi wydajności transportu cukrów z jelita do krwiobiegu, nie powinno się mówić o żadnej rewolucji. Wszak nie chodzi o to, ile będziesz w stanie zjeść zanim pojawią się problemy ze strony przewodu pokarmowego, ale o to czy do Twoich mięśni dotrze większa dawka energii, co przyczyni się do poprawy Twojej wydolności. W jedynym dotychczas przeprowadzonym badaniu, które porównywało tempo utleniania węglowodanów podczas wysiłku przy wykorzystaniu węglowodanów (maltodekstryny + fruktozy) z dodatkiem alginianu sodu lub bez, nie wykazano istotnych różnic (Barber i in., 2020).

Charakterystyka produktów Maurten

Produkty Maurten są inne niż wszystkie, z którymi miałem kontakt. Mają wiele cech, których można oczekiwać od suplementów kierowanych do świadomego konsumenta. Są pozbawione smaku i koloru, dzięki czemu nie znajdziemy w nich zbędnych dodatków smakowych czy barwników. Sam producent podkreśla, że produkty stworzone są tylko z naturalnych składników. W składzie jest tylko to, co powinno być i nic więcej.

A w smaku? No właśnie smaku brak. Zarówno napój jak i żel są lekko słodkie, ale ta słodycz jest bardzo delikatna. Żel ma konsystencję a’la galaretki, którą możesz zobaczyć na zdjęciu. Napój jest nieco bardziej gęsty niż typowy napój sportowy i musisz pamiętać porządnym wstrząśnięciu bidonu przed spożyciem kolejnej porcji napoju. W innym wypadku pod koniec pozostała część na dnie bidonu będzie gęsta.

Napoje występują w dwóch rodzajach- Drink Mix 160 lub 320, które różnią się ilością węglowodanów na porcję. Jest to odpowiednio 40 lub 80 gramów węglowodanów, a nazwa odpowiada ilości kcal w porcji. Wersja 320 występuje również w opcji z kofeiną w ilości 100mg. Identyczne ilości (80g węglowodanów) znajdziesz w SIS Beta-Fuel, którego recenzje znajdziesz na moim blogu.

Poza napojami Maurten w swojej ofercie ma również żele (Gel 100) i batony energetyczne (Solid 225). Żele również składają się hydrożelu i zawierają 25g węglowodanów. Węglowodany są miksem glukozy i fruktozy w stosunku 1:0,8. Dodatkowo można wybrać opcję z kofeiną, której jest 100mg w jednej porcji. Batony to nowość w ofercie firmy i nie mają nic wspólnego z ich rewolucyjną formułą hydrożelu. Jest to kompozycja, której skład niczym nie wyróżnia się na tle konkurencji, więc nie widzę sensu, żeby go dokładnie analizować. Jedynym wyróżnikiem jest ilość węglowodanów w jednej porcji- 44g, co jest zdecydowanie większą ilością, niż w przypadku produktów konkurencji. Smaku i konsystencji nie mogę ocenić, gdyż nie zdecydowałem się na jego dokładne testy. Produkty Maurten znajdziesz na Sportfuel.pl.

Potrzebujesz planu? Nie wiesz jak przygotowywać swoje posiłki? Chcesz dostosować swoją dietę do planu treningowego? Sprawdź jeden z przygotowanych przeze mnie planów

Bibliografia

1. Barber, J. F. P., Thomas, J., Narang, B., Hengist, A., Betts, J. A., Wallis, G. A., & Gonzalez, J. T. (2020). Pectin-alginate does not further enhance exogenous carbohydrate oxidation in running. Medicine & Science in Sports & Exercise, 52(6), 1376–1384.
2. Jeukendrup, A. (2014). A step towards personalized sports nutrition: Carbohydrate intake during exercise. Sports Medicine, 44(SUPPL.1).
3. Jeukendrup, A. E., & Jentjens, R. (2000). Oxidation of carbohydrate feedings during prolonged exercise: Current thoughts, guidelines, and directions for future research. Sports Medicine, 29(6), 407–424.
4. Joyner, M. J., & Coyle, E. F. (2008). Endurance exercise performance: The physiology of champions. Journal of Physiology, 586(1), 35–44.
5. King, A. J., Rowe, J. T., & Burke, L. M. (2020). Carbohydrate hydrogel products do not improve performance or gastrointestinal distress during moderate-intensity endurance exercise. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 30(5), 305–314.
6. Sutehall, S., Muniz-Pardos, B., Bosch, A., & Pitsiladis, Y. (2022). The Effect of Sodium Alginate and Pectin Added to a Carbohydrate Beverage on Endurance Performance, Substrate Oxidation and Blood Glucose Concentration: A Systematic Review and Meta-analysis. Sports Medicine – Open, 8(1).
7. Urdampilleta, A., Arribalzaga, S., Viribay, A., Castañeda-Babarro, A., Seco-Calvo, J., & Mielgo-Ayuso, J. (2020). Effects of 120 vs. 60 and 90 g/h carbohydrate intake during a trail marathon on neuromuscular function and high intensity run capacity recovery. Nutrients, 12(7), 1–17.